Het werk is uitzonderlijk omdat het van een heel hoge artistieke kwaliteit is en bovendien nog steeds in situ bewaard wordt. Het is een van de meest bekende schilderijen van van Dyck, maar tegelijk het meest atypische. Het is een van de meest rubensiaanse schilderijen die van Dyck ooit heeft vervaardigd en het geeft blijk van van Dycks vaardigheid om zich, indien gewenst, op kameleonachtige wijze de stijl van Rubens eigen te maken. Bovendien heeft het een belangrijke schakelfunctie in de context van het Rubensatelier en een bijzondere ijkwaarde binnen het oeuvre van Antoon van Dyck. Het is een vroeg werk van van Dyck, gebaseerd op een olieverfschets van Rubens. Het werk is een unieke getuigenis van de samenwerking tussen deze twee topkunstenaars uit de zeventiende eeuw.
De heilige Hiëronymus moet als naamheilige een bijzondere betekenis hebben gehad voor Jheronimus Bosch. Hij beeldt hem verschillende malen af doorheen zijn oeuvre. Omwille van zijn meedogenloos moralisme en door zijn persoonlijke toewijding is de geleerde Hiëronymus een voorbeeld voor de kunstenaar. Hiëronymus leeft in de 4de eeuw en is een van de vier westerse kerkvaders. Op 38-jarige leeftijd trekt hij zich terug uit het openbare leven van Rome om in Palestina een ascetisch leven te leiden. Op het schilderij zien we hoe Hiëronymus halfnaakt, in gebed verzonken en met het kruis tussen zijn armen, neerligt te midden van vreemdsoortige planten, boomstronken en gesteenten. De leeuw, het attribuut van de heilige, wordt hier voorgesteld als een klein huisdier. Een volkse legende vertelt hoe Hiëronymus een leeuw van een pijnlijke doorn in zijn poot bevrijdde en hem zo tot vriend maakte. Ook tal van andere dieren bevolken de vreemde wereld waarin de heilige zich heeft teruggetrokken. Tijdens de periode 2015–2016 is het schilderij grondig gerestaureerd en geanalyseerd. De schildertechniek, de stijl, het materiaal dat gebruikt is voor de ondertekening en de sporen van het creatief proces in alle stadia van de realisatie, situeren het werk centraal in het oeuvre van Bosch. Het werk is volledig eigenhandig, zonder de medewerking van het atelier tot stand gekomen. De oorspronkelijke lijst is verloren gegaan en boven en onderaan werd het paneel lichtjes bijgesneden. Dendrochronologisch onderzoek situeert de ontstaansdatum van het schilderij tussen 1485 en 1495.
"De blinde" heeft een bijzondere artistieke waarde. In een duidelijke taal van licht, vale kleuren en scherpe lijnen schept de kunstenaar een melancholische wereld rond het sociale thema van de blinde vrouw. Door de personages vanop de rug weer te geven versterkt Laermans de tegenstelling tussen de blinde vrouw en de ziende toeschouwer. De kunstenaar geeft het kind een centrale plaats in het schilderij. Het kind leidt niet alleen de blinde vrouw door dit onheilspellende landschap, maar leidt ook de blik van de toeschouwer het schilderij binnen.
De sjees is een hoogtepunt in het oeuvre van Permeke. Het werk is geschilderd in de buurt van Jabbeke. Door te kiezen voor warme, contrasterende kleurtonen, is 'De Sjees' een uitschieter in zijn oeuvre in de jaren 1920. Permeke beeldde de welgezindheid op zondag uit. De vrolijke beweging van het paard brengt een ludieke ode aan het plattelandsleven.
Het beeld is een belangrijke schakel in de ontwikkeling van de beeldhouwkunst. De stijl van dit beeld wordt gekenmerkt door een zin voor vereenvoudiging en monumentaliteit gecombineerd met een volumineuzere en zachtere behandeling van details. Het werk van Beauneveu is van grote invloed geweest in heel het gebied der Nederlanden. Dit zeldzaam overgebleven stuk uit zijn oeuvre is een zeer belangrijk referentiepunt voor de kennis van de beeldhouwkunst in de Nederlanden (hoge ijkwaarde).
Christus staat, op een lendendoek na, naakt rechtop. Zijn gelaatstrekken verraden het doorstane leed. Hij draagt de stigmata op handen en voeten en de bloedende zijwonde. Om zijn schouders hangt een wijde koorkap. Op de gesp vooraan is een pelikaan voorgesteld die met eigen bloed zijn jongen voedt. Het symboliseert Christus’ offer. Vijf gevleugelde engelen omgeven Christus. Drie van hen presenteren de Arma Christi. Het zijn de marteltuigen waarmee Christus vóór de kruisdood werd verwond. De bovenste engel houdt de doornenkroon boven Zijn hoofd. Twee engelen openen op theatrale wijze Christus’ mantel en onthullen Zijn lichaam. Met de andere hand houdt de linkse engel de speerpunt vast waarmee Christus’ zijde werd doorboord. Waarschijnlijk omvatte de rechterengel de nu verloren nagels waarmee Hij aan het kruis werd gespijkerd. De Arma Christi zijn ook de ‘wapens’ waarmee Christus triomfeerde over de dood. Zo is de doornenkroon tegelijkertijd een koningskroon, en is het armoedige kleed, dat Christus tijdens de bespotting omgeslagen kreeg, getransformeerd in een koninklijk gewaad. Deze Man van Smarten is een zogenaamd ‘Andachtsbild’. Het verbeeldt de essentie van het christelijk geloof: waarom God mens werd en Jezus moest sterven. In aanbidding voor een dergelijk beeld, trad de gelovige in een persoonlijke, intieme dialoog met Christus. De voorstelling spoorde hem aan tot medelijden, boetedoening en navolging. Hij aanschouwde Christus’ opstanding en daarmee de belofte van de verlossing en het eeuwig leven. Niet onbelangrijk zijn de aflaten of kwijtschelding van zonden die hij al biddend verdiende. De sculptuur is aan alle zijden tot in de kleinste details bewerkt. Gezien het kleine formaat, de complexe thematiek en de hoge artistieke kwaliteit was het beeld waarschijnlijk bestemd voor privégebruik door een geestelijke of een gegoede, eventueel vorstelijke opdrachtgever.
De twee eikenhouten retabelfragmenten stellen elk twee Romeinse ruiters voor. De fragmenten behoorden vermoedelijk tot een grote, centrale calvariescène van een monumentaal Passieretabel, waarbij ze als elkaars pendanten een centrale Kruisiging flankeerden. Binnen de nog bewaarde retabelsculptuur uit het hertogdom Brabant en de ruimere Zuid-Nederlandse laatgotische beeldhouwkunst, nemen ze dankzij de signatuur een unieke positie in; in musea en kerken zijn gesigneerde beelden of groepen uit de Nederlanden een grote zeldzaamheid.
De heilige Maria Magdalena genoot in Zoutleeuw een grote verering en had een eigen kapel binnen het bedehuis. Dit beeld is de enige resterende sculpturale getuige van deze eeuwenoude levendige devotie en daarom van belang voor het collectieve geheugen. Van de in Vlaanderen bewaard gebleven sculpturen die de H. Magdalena afbeelden als rijke wereldse vrouw – en dus niet als boetende figuur – is dit wellicht de meest indrukwekkende door de zeer levendige houding en de virtuoos weergegeven stoffen, plooienval en kledingdetails. Het beeld bezit nog talrijke sporen van een waardevolle oude polychromie.
De collectie Lateur is een bijzonder gevarieerde collectie met sprekende beelden van het begin van de vorige eeuw. Het geheel is een samenraapsel van heel wat afzonderlijke reeksjes die gemaakt zijn in de huiselijke sfeer waardoor het vaak beelden zijn van families en vriendengroepen. Daarbij gaat het niet alleen over geposeerde portretten, maar ook spontane foto’s in de tuin, aan de zee of andere uitstappen. Ze geven een intieme kijk in het leven van anonieme mensen, maar toch lijk je plots heel dicht te staan bij deze families en vrienden. De gewone mens in zijn alledaagse bestaan.