Het GIVE-project is een ongezien digitaliseringsproject: meer dan 800.000 krantenpagina's, topstukken en glasplaten worden gedigitaliseerd en digitaal gearchiveerd, en met de hulp van artificiële intelligentie krijgen zo’n 130 audiovisuele collecties extra beschrijvingen. Dat zijn niet alleen indrukwekkende cijfers, het project valt ook op door de nauwe samenwerkingen die werden aangegaan: tussen erfgoedorganisaties, experten ter zake, technische partijen, enzovoort.
Ben je benieuwd wie er zijn of haar schouders onder het project heeft gezet? In dit artikel duik je via 10 vragen achter de schermen en maak je kennis met iemand die heeft bijgedragen aan het project. 'Aan het woord' is Frederik De Kreyger, Archeoloog – verantwoordelijke 3D-scanning en visualisatie Erfgo3D
Hoe ben jij betrokken bij het GIVE-project? Wat is jouw rol?
Ik werk voor Erfgo3D. Onze naam vat heel goed samen wat we doen: via 3D-captatie digitaliseren we archeologische en erfgoedobjecten. Tijdens het GIVE-project waren we verantwoordelijk voor 3D-digitalisatie via 3D-scanning van de Vlaamse topstukken. Ik was daarbij het aanspreekpunt voor meemoo, maar heb zelf ook heel wat objecten gedigitaliseerd.
Wat maakt de digitalisering van de topstukken zo belangrijk en waardevol volgens jou?
Ondanks dat 3D-digitalisatie al enkele jaren bestaat, is deze techniek nog niet zo wijd verspreid binnen de Vlaamse museale wereld. Een 3D-model biedt nochtans superveel mogelijkheden. Het is echt een digitale kopie van het origineel.
Zo’n model kan gebruikt worden voor wetenschappelijke doeleinden, waar tal van metingen of doorsnedes op uitgevoerd kunnen worden zonder dat het originele object hiervoor gemanipuleerd wordt. Op basis van het model kunnen ook verpakkingen en beschermingsmateriaal op maat gemaakt worden via 3D-printing.
Maar het heeft ook voordelen voor het brede publiek. Het kan helpen om bepaalde zaken die niet direct zichtbaar zijn toch te tonen aan de bezoeker, via digitale annotaties kan extra informatie meegeven worden. Zelfs voor de opmaak van een schadedossier is deze techniek bruikbaar: waar foto’s slechts een deel van een object capteren, wordt via 3D-scanning het volledige object geregistreerd met getrouwe textuurweergave.
Welke impact hoop je dat het GIVE-project zal maken?
Ik hoop dat museale instellingen via dit project de kracht en de voordelen van 3D-digitalisatie ontdekken. Ik denk dat het eindproduct een echte meerwaarde kan vormen. Zowel voor hun eigen werking maar zeker ook voor tentoonstellingen. Voor bezoekers is het echt interessant om via de 3D-weergaves alle facetten van een object te ontdekken.
Welke uitdagingen kwam je tegen in jouw werkzaamheden in het project en hoe ging je daarmee om?
Elk object is anders en kent zijn specifieke manieren om hiervan een 3D-model te maken. Eén van de grootste uitdagingen was de scansessie in de kerk van Tongerlo-Bree. Er was ons verzekerd dat het beeld gemakkelijk gescand kon worden. Toen we aankwamen stond het massieve houten beeld van meer dan 150 kilogram op een sokkel, twee meter boven de grond. Met behulp van een ladder zijn we er uiteindelijk toch in geslaagd om een goed 3D-model van het beeld te verkrijgen.
Wat heb je bijgeleerd of ontdekt tijdens dit project?
Dat Vlaanderen veel meer topstukken kent dan dat ik voor mogelijk had gehouden. En die topstukken zijn echt verspreid over heel Vlaanderen. Naar mijn bescheiden mening, verdienen die stukken veel meer aandacht en appreciatie.
Welke samenwerkingen binnen het project hebben de grootste indruk op je gemaakt, en waarom?
Ik was aangenaam verrast van het professionalisme én het enthousiasme van de betrokken partners, zowel vanuit meemoo, maar ook van de instellingen die de topstukken beheren en voor deze digitalisatie beschikbaar stelden. Mensen waren echt bereid om een extra inspanning te leveren. Zo was in Kortrijk het 8PP kg zware beeld van de heilige Katharina net gerestaureerd, klaar om op een definitieve sokkel te worden geplaatst. Dankzij intens overleg tussen het restauratieteam, de kerk, meemoo en de art-handlers werd voor ons tijd vrijgemaakt zodat we het beeld konden scannen vanop de begane grond.
Wat is jouw favoriete topstuk en waarom?
Een echt favoriete topstuk heb ik niet, maar de vele beelden en schilderijen van topstukkencollectie van de Sint-Leonarduskerk in Zoutleeuw spreken wel tot de verbeelding. Een voor een zijn het echte pareltjes.
Welk topstuk moet voor jou zeker nog worden gedigitaliseerd? Waarom?
Alle topstukken verdienen voor mij dezelfde waardering en behandeling. In dit opzicht zou het degenererend zijn ten opzichte van de werken die hier niet vermeld worden, als ik slechts één werk vernoem. Mijn diplomatisch antwoord luidt dan ook: alle topstukken.
Wie denk je dat het meest profiteert of het meest beïnvloed wordt door de digitalisering van de erfgoedobjecten?
Mijn hoop is dat deze digitalisering helpt om de kunstervaring van vooral de jongere generatie laagdrempeliger te maken, waardoor het draagvlak van de erfgoedsector in het algemeen groter wordt.
Wat zou je, op basis van je persoonlijke ervaringen en expertise, aanraden aan iemand die in de toekomst aan een soortgelijk project als het GIVE-project wil meewerken?
Doen! Via dit project ben ik met heel veel interessante mensen en werken in contact gekomen en heb ik op verschillende vlakken zaken bijgeleerd. Het was bovendien verrijkend om zoveel erfgoedliefhebbers tegen te komen die allemaal elke dag met passie hun job vervullen.
