Het oorlogsdagboek van Virginie Loveling is een zeldzaam egodocument van een vrouwelijke auteur. Loveling was een bijzonder geëerd auteur die al in 1892 laureaat was van de Vijfjaarlijkse Prijs voor Nederlandse letterkunde alsook Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Als grande dame van de Vlaamse literatuur begon Loveling op 29 juli 1914 aan een dagboek. Een intensieve bezigheid die ze aanhield tot 2 december 1918. Tijdens de bezetting een volstrekt illegale bezigheid ook, ‘met persoonsgevaar’ bovendien.
De moeilijke bewaaromstandigheden waarbij ‘katernen’ dienden verstopt te worden omdat niemand mocht weten dat ze hier aan werkte, hebben sporen nagelaten in het manuscript. Door de oorlogsomstandigheden gebruikte Virginie Loveling ook alle papier waar ze de hand op kon leggen om haar veelvoud aan indrukken neer te pennen. Als literator bleef ze ook schaven aan de tekst, waardoor naast de formaten ook tal van toevoegingen werden aangebracht, resulterend in even zovele papiertjes die aangenaaid of opgekleefd werden. Dit proces werd nog eens herhaald en versterkt toen ze na de oorlog werk begon te maken van een uitgave van onderdelen van het dagboek. Dat gaf ook aanleiding tot verwarrende hernummeringen van onderdelen. Dit alles maakt van dit unieke manuscript ook een uitzonderlijk artefact met heel wat uitdagingen om het te conserveren en al helemaal om het te digitaliseren. Het betreft inhoudelijk geen autobiografische tekst, maar wel een getuigenis van de oorlogsjaren in de hoofdplaats van het Etappegebied onder de Duitse bezetting. Het dagboek geeft een uitzonderlijk rijk relaas van de algemeen-menselijke verhoudingen en het dagelijks overleven in oorlogstijd in Gent en omstreken. Het oorlogsdagboek heeft een artistieke waarde als hoogtepunt in het oeuvre van Virginie Loveling. Als blijvende aanklacht tegen de oorlogswaanzin blijft het in zekere zin helaas ook actueel voor nieuwe generaties.
Bronvermelding: Virginie Loveling, 1914-1918, Oorlogsdagboek 1914-1918, Universiteitsbibliotheek Gent-Boekentoren, Publiek domein